Onderzoek naar coeliakie in relatie tot de darmen
Coeliakie – gluten-overgevoeligheid – leidt tot darmschade.
In Nederland heeft naar schatting 1 op de 200 mensen coeliakie. Bij deze patiënten raakt het slijmvlies van de dunne darm beschadigd door een foutieve afweerreactie op het onschadelijke voedseleiwit gluten. Het is belangrijk dat patiënten een strict glutenvrij dieet volgen. Met dit dieet herstelt de darm maar is de ziekte niet genezen want wanneer de patient gluten eet komt de darmschade terug.
In dit project hebben we onderzocht welke afweerfout en welke omgevingsfactoren een belangrijke rol zouden kunnen spelen in het ontstaan van de ziekte. We vonden in muismodellen dat het regulerende eiwit interleukine-10 (IL-10) nodig is voor tolerantie voor gluten. In afwezigheid van IL-10 ontstonden er een bijzonder soort cytotoxische afweercellen die het slijmvlies beschadigden. De cellen ontstonden niet wanneer de muizen gluten vrij voer aten. De volgende vraag was of deze cytotoxische cellen ook in de darm van coeliakie patiënten voorkomen. Dit bleek in meer dan de helft van de onderzochte patiënten het geval. Ook zagen we dat er in patiënten veranderingen zijn in de receptor voor IL-10. Door dit onderzoek hebben we een belangrijke stap gemaakt in het begrijpen van de afweer fout in patiënten met coeliakie. De eerstvolgende stap is om te kijken of modulatie van omgevingsfactoren de IL-10 afhankelijke regulatie kunnen herstellen en of dit in de toekomst mogelijkheid zou bieden om coeliakie patiënten te behandelen.